Vi khuẩn Propionibacterium acnes (hiện nay được gọi là Cutibacterium acnes) là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ra mụn trứng cá. Nó sống trên da của chúng ta, đặc biệt là trong các nang lông và tuyến bã nhờn, và thường không gây hại. Tuy nhiên, khi có những yếu tố thuận lợi, vi khuẩn này có thể phát triển mạnh mẽ và gây ra mụn. Dưới đây là cách C. acnes gây mụn:
1. Tuyến bã nhờn sản xuất dầu dư thừa
Khi tuyến bã nhờn trong da sản xuất quá nhiều dầu (sebum), dầu này có thể tích tụ trong các nang lông. Điều này thường xảy ra khi các yếu tố như hormone (ví dụ: trong giai đoạn dậy thì, kỳ kinh nguyệt, hoặc khi căng thẳng) kích thích tuyến bã nhờn.
2. Tắc nghẽn lỗ chân lông
Khi dầu dư thừa và tế bào chết tích tụ trong nang lông, chúng có thể tạo ra tắc nghẽn trong lỗ chân lông. Tình trạng này làm giảm khả năng thoát ra của dầu và gây ra môi trường kém thông thoáng trong nang lông.
3. Sự phát triển của C. acnes
Cutibacterium acnes là một loại vi khuẩn kỵ khí, có nghĩa là nó phát triển mạnh trong môi trường thiếu oxy, như trong các nang lông bị tắc nghẽn. Khi các nang lông bị bít kín, vi khuẩn này có thể sinh sôi và phát triển nhanh chóng.
4. Viêm nhiễm
Khi C. acnes phát triển, chúng có thể kích hoạt phản ứng viêm trong cơ thể. Vi khuẩn này sản xuất các chất gây viêm, chẳng hạn như enzyme và protein, làm tăng sản xuất các chất gây viêm trong nang lông. Điều này khiến các tế bào da và hệ miễn dịch phản ứng, tạo ra tình trạng viêm đỏ và sưng, dẫn đến sự xuất hiện của mụn viêm (như mụn mủ, mụn nang, mụn bọc).
5. Phản ứng miễn dịch
Khi cơ thể nhận thấy sự phát triển của C. acnes, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng bằng cách gửi các tế bào bạch cầu để tấn công vi khuẩn. Quá trình này có thể gây ra sưng tấy, đau đớn và tạo thành các mụn có chứa mủ hoặc nang, là dấu hiệu của một nhiễm trùng.
6. Tạo ra các tổn thương lâu dài
Khi quá trình viêm này diễn ra lâu dài và không được điều trị đúng cách, nó có thể làm tổn thương các mô da xung quanh, gây ra sẹo hoặc vết thâm sau mụn. Những vết thâm này có thể tồn tại lâu dài và là kết quả của sự hư hại tế bào và mô da trong quá trình viêm nhiễm.
Tóm lại:
C. acnes gây mụn thông qua việc phát triển trong các nang lông bị tắc nghẽn do dầu và tế bào chết. Khi vi khuẩn này phát triển, chúng tạo ra viêm, gây sưng và đỏ, từ đó tạo ra các loại mụn khác nhau như mụn đầu đen, mụn viêm, và mụn mủ. Việc duy trì một làn da sạch sẽ và sử dụng các sản phẩm điều trị mụn có thể giúp kiểm soát sự phát triển của vi khuẩn này và giảm thiểu nguy cơ mụn.