Thay đổi tâm trạng và tăng cân là chưa đủ, nhiều phụ nữ đang trong thời kỳ mãn kinh còn phải trải qua một thử thách mới khó chịu: mụn trứng cá. Mụn trứng cá mãn kinh là một loại mụn do hormone thường xuất hiện trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh, và nó hoạt động khác với mụn trứng cá mà bạn có thể đã từng gặp khi còn là thiếu niên.
Mụn trứng cá ở thời kỳ mãn kinh là gì?
Chúng ta đã nói về tác động của hormone lên mụn trứng cá trước, và mụn trứng cá mãn kinh cũng không ngoại lệ. Trong những năm tuổi thiếu niên, sự gia tăng hormone, đặc biệt là androgen, dẫn đến tăng sản xuất bã nhờn, làm tắc nghẽn lỗ chân lông và gây ra mụn trứng cá. Tuy nhiên, mụn trứng cá mãn kinh xảy ra do loại khác nhau của sự mất cân bằng nội tiết tố.
Khi phụ nữ đến thời kỳ mãn kinh (tiền mãn kinh), nồng độ estrogen và progesterone giảm, trong khi nồng độ testosterone giảm dần. Lượng testosterone dư thừa tương đối này có thể vẫn tồn tại sau thời kỳ mãn kinh, một tình trạng được gọi là tăng androgen sau mãn kinh. Sự mất cân bằng dẫn đến tăng sản xuất dầu, có thể dẫn đến mụn trứng cá.
Chuyên gia giải thích, sự thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ mãn kinh gây ra mụn trứng cá tương tự như những gì một số phụ nữ gặp phải trong chu kỳ kinh nguyệt của họ. Nhưng không giống như mụn trứng cá ở tuổi vị thành niên, mụn trứng cá ở thời kỳ mãn kinh thường xuất hiện sâu hơn.
Mụn trứng cá ở thời kỳ mãn kinh trông như thế nào?
Trong khi tất cả mụn trứng cá bắt đầu với lỗ chân lông bị tắc, mụn trứng cá mãn kinh thường biểu hiện khác với mụn trứng cá tuổi dậy thì. Sau đây là cách nhận biết:
Vị trí: Trong khi mụn trứng cá ở tuổi vị thành niên thường ảnh hưởng đến vùng chữ T(trán, mũi và cằm), mụn trứng cá thời kỳ mãn kinh có xu hướng xuất hiện dọc theo cằm và đường viền hàm, tương tự như các loại mụn trứng cá do nội tiết tố khác.
Loại: Mụn trứng cá mãn kinh thường liên quan đến mụn nang sâu, có nhiều khả năng gây ra sẹo và các đốm đen, được gọi là tăng sắc tố sau viêm (PIH) nếu không được điều trị hiệu quả.
Các triệu chứng khác: Mụn trứng cá có thể đi kèm với các tình trạng liên quan đến androgen khác như lông mặt quá nhiều (rậm lông) và tóc mỏng (rụng tóc).
Có phải một số người dễ bị mụn trứng cá ở thời kỳ mãn kinh hơn không?
Nghiên cứu cho thấy có tới 26% phụ nữ ở độ tuổi 40 và 15% phụ nữ ở độ tuổi 50 bị mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh. Lý do chính xác tại sao một số phụ nữ bị mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh trong khi những người khác thì không vẫn đang được nghiên cứu, nhưng một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ:
Hoạt động của buồng trứng và tuyến thượng thận: Mức độ estrogen, progesterone và testosterone tiết ra trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh khác nhau ở mỗi phụ nữ, ảnh hưởng đến sự phát triển của mụn trứng cá.
Nhạy cảm với androgen: Một số phụ nữ nhạy cảm hơn với androgen, có thể làm tăng nguy cơ bị mụn trứng cá.
Các yếu tố lối sống: Căng thẳng, thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, mỹ phẩm, hút thuốc, tiếp xúc với tia cực tím, và thiếu ngủ đều có thể gây ra mụn.
Da của hệ vi sinh vật: Các nghiên cứu gần đây cho thấy sự mất cân bằng vi khuẩn trên da có thể gây ra mụn trứng cá.
Phản ứng viêm: Một số phụ nữ có phản ứng miễn dịch mạnh hơn, dẫn đến tình trạng mụn viêm nhiều hơn.
Di truyền học: Tiền sử gia đình bị mụn trứng cá thời kỳ mãn kinh làm tăng nguy cơ mắc bệnh này.
Làm thế nào để điều trị mụn trứng cá ở thời kỳ mãn kinh?
Giống như các loại mụn khác, việc điều trị mụn do nội tiết tố như mụn do mãn kinh tập trung vào sự nhất quán và các giải pháp có mục tiêu. Chuyên da da liễu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da đã được chứng minh thành phần chống mụn đồng thời giải quyết nhu cầu đặc biệt của làn da thời kỳ mãn kinh, vốn nhạy cảm hơn và dễ bị khô hơn.
Vì mụn trứng cá mãn kinh thường liên quan đến mụn nang sâu hơn, nên nó có nguy cơ cao hơn để lại sẹo và tăng sắc tố sau viêm. Điều trị mụn trứng cá mãn kinh sớm và nhất quán là chìa khóa để giảm nguy cơ bị tăng sắc tố sau viêm. Sau đây là một số thành phần hiệu quả nhất để điều trị cả mụn trứng cá và tăng sắc tố:
- Axit salicylic: Một loại axit beta hydroxy (BHA) tẩy tế bào chết và làm sạch lỗ chân lông bị tắc. Điều này giúp ngăn ngừa mụn và giảm viêm, từ đó làm giảm nguy cơ phát triển PIH.
- Benzoyl peroxid: Một thành phần kháng khuẩn có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và giảm viêm.
- Retinoid: Các dẫn xuất vitamin A này làm tăng quá trình thay đổi tế bào, giúp ngăn ngừa da chết làm tắc nghẽn lỗ chân lông và giảm sự hình thành mụn trứng cá. Retinoid cũng giúp làm mờ các đốm đen do tăng sắc tố sau viêm và cải thiện kết cấu và tông màu da tổng thể.
- Giữ ẩm: Duy trì làn da thời kỳ mãn kinh được dưỡng ẩm là điều cần thiết, vì các phương pháp điều trị mụn có thể làm khô da. Một loại kem dưỡng ẩm không gây mụn giúp bảo vệ hàng rào bảo vệ da và cân bằng độ ẩm, ngăn ngừa kích ứng có thể dẫn đến nhiều mụn hơn.
Để giảm khả năng bị sẹo mụn, tính nhất quán trong việc sử dụng các phương pháp điều trị này là chìa khóa, cùng với tránh nặn mụn, có thể làm tình trạng viêm trở nên tồi tệ hơn và để lại vết thâm. Thay vào đó, hãy điều trị từng nốt mụn bằng cách nhắm mục tiêu điều trị tại chỗ.
Thuốc điều trị mụn trứng cá ở thời kỳ mãn kinh
Đối với những phụ nữ bị mụn trứng cá mãn kinh không đáp ứng với các phương pháp điều trị không kê đơn, thuốc uống có thể là giải pháp. Một phương pháp điều trị theo toa phổ biến là spironolactone, một loại thuốc chặn thụ thể androgen và làm giảm tác động của testosterone lên tuyến dầu. Nhiều phụ nữ thấy tình trạng mụn trứng cá của họ cải thiện trong vòng 3-6 tháng sau khi bắt đầu dùng spironolactone.
Bác sĩ da liễu cũng có thể giới thiệu bệnh nhân đến bác sĩ phụ khoa hoặc bác sĩ nội tiết để thảo luận về các lựa chọn liệu pháp nếu mụn trứng cá đi kèm với các triệu chứng mãn kinh nghiêm trọng khác.
Điều chỉnh chăm sóc da cho làn da mãn kinh
Khi chúng ta già đi, da trở nên mỏng manh hơn và dễ bị kích ứng. Vì lý do này, phụ nữ bị mụn trứng cá mãn kinh nên điều chỉnh thói quen chăm sóc da của mình:
Bắt đầu với các sản phẩm dịu nhẹ: Bắt đầu với sữa rửa mặt dưỡng ẩm và kem dưỡng ẩm nhẹ, không gây mụn. Sử dụng các thành phần hoạt tính như retinoid hoặc axit salicylic từ từ để tránh gây kích ứng cho da nhạy cảm.
Ưu tiên kem chống nắng: Tiếp xúc với tia cực tím có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tăng sắc tố sau viêm, thường gặp hơn ở mụn trứng cá mãn kinh. Sử dụng kem chống nắng phổ rộng hàng ngày để bảo vệ làn da của bạn. (Tham khảo kem chống nắng Sumdfine Sunscreen)
Những câu hỏi thường gặp về mụn trứng cá thời kỳ mãn kinh của bạn
1. Có thể ngăn ngừa mụn trứng cá ở thời kỳ mãn kinh không?
A: Mặc dù bạn không thể ngăn ngừa hoàn toàn những thay đổi về nội tiết tố, nhưng việc áp dụng thói quen chăm sóc da phù hợp và lựa chọn lối sống lành mạnh — như kiểm soát căng thẳng và tránh thực phẩm có chỉ số đường huyết cao — có thể giúp giảm mụn.
2. Mụn trứng cá ở thời kỳ mãn kinh kéo dài bao lâu?
A: Mụn trứng cá mãn kinh có thể kéo dài trong nhiều năm, đặc biệt là trong thời kỳ tiền mãn kinh. Tuy nhiên, mụn trứng cá có xu hướng giảm dần khi nồng độ hormone ổn định sau thời kỳ mãn kinh.
3. Thuốc không kê đơn nào tốt nhất để điều trị mụn trứng cá ở thời kỳ mãn kinh?
A: Các thành phần như benzoyl peroxide, retinoid và axit salicylic rất hiệu quả trong việc điều trị mụn trứng cá mãn kinh. Tính nhất quán là chìa khóa khi sử dụng các sản phẩm này.
4. Mụn trứng cá ở thời kỳ mãn kinh có để lại sẹo không?
A: Mụn trứng cá mãn kinh, đặc biệt là mụn nang, có nguy cơ để lại sẹo cao hơn. Sử dụng các sản phẩm có retinoid và kem dưỡng ẩm có thể giúp giảm thiểu sẹo.
Kết luận
Mụn trứng cá thời kỳ mãn kinh có thể gây khó chịu. Nhưng với quy trình chăm sóc da phù hợp, hầu hết phụ nữ có thể kiểm soát mụn trứng cá do nội tiết tố và giữ cho mụn trong tầm kiểm soát.