Nhiều người vẫn còn băn khoăn về một câu hỏi lớn: “Dùng niacinamide có đẩy mụn không?“. Lo ngại này hoàn toàn có cơ sở bởi có không ít người thực sự bị lên mụn sau khi dùng loại serum này. Vậy thực hư vấn đề này ra sao, bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp cũng như cung cấp hướng dẫn cho bạn cách sử dụng niacinamide hiệu quả, an toàn để tránh gây mụn.

Nội dung chính

I. Hiểu đúng về tác dụng của niacinamide

Niacinamide là gì? Đó là một dạng hoạt tính của vitamin B3 (niacin) đóng vai trò thiết yếu trong nhiều quá trình sinh hóa của cơ thể. Trong chăm sóc da, niacinamide hoạt động chủ yếu thông qua việc điều hòa hoạt động của tuyến bã nhờn bằng cách ức chế enzyme chịu trách nhiệm chuyển đổi hormone làm kích thích sản xuất bã nhờn quá mức. Đồng thời, niacinamide kích thích sản xuất ceramide và các lipid quan trọng khác, giúp tăng cường hàng rào bảo vệ da và cải thiện khả năng giữ ẩm tự nhiên.

II. Dùng niacinamide có đẩy mụn không?

Đẩy mụn (purging) là hiện tượng xảy ra khi một hoạt chất tác động làm tăng tốc quá trình đào thải tế bào chết và bã nhờn tích tụ trong lỗ chân lông. Nhờ vậy mà các tế bào da mới được xuất hiện, làn da trở nên khỏe mạnh và tươi nhuận hơn. Tuy nhiên, quá trình này cũng làm cho nhân mụn dưới da đẩy lên trên, khiến da xuất hiện nhiều nốt mụn trứng cá, mụn đầu trắng, mụn viêm nhỏ,…. Quá trình này tuy gây mất thẩm mỹ tạm thời nhưng là một dấu hiệu tốt, cho thấy da đang được làm sạch từ sâu bên trong.

Không giống với các hoạt chất có khả năng tái tạo tế bào mạnh, cơ chế hoạt động của Niacinamide là điều hòa và phục hồi. Niacinamide hoạt động nhẹ nhàng trên bề mặt da, giúp củng cố hàng rào bảo vệ và kiểm soát dầu thừa, không những không gây đẩy mụn mà còn giúp hỗ trợ giảm mụn, thu gọn lỗ chân lông, làm sáng da. Nếu bạn gặp phải tình trạng nổi mụn khi sử dụng niacinamide, nguyên nhân thường tới từ các yếu tố khác như chọn sai nồng độ, kết hợp sản phẩm không phù hợp hoặc phản ứng với các thành phần trong công thức. Còn về bản chất, vẫn phải khẳng định lại là niacinamide không hề gây đẩy mụn như lời đồn.

III. Tại sao da bị nổi mụn sau khi dùng niacinamide?

Sử dụng nồng độ quá cao hoặc tần suất không phù hợp: Mặc dù niacinamide được coi là một trong những hoạt chất an toàn nhất trong chăm sóc da, nhưng nếu bạn dùng nồng độ quá cao (trên 10%) vẫn có thể gây kích ứng da, đặc biệt đối với những ai có da nhạy cảm. Niacinamide ở nồng độ cao có thể làm thay đổi độ pH tự nhiên của da (từ 5.5 lên 6.0-6.5) và gây mất cân bằng hàng rào bảo vệ lipid tự nhiên. Khi hàng rào bảo vệ bị tổn thương, da trở nên dễ bị kích ứng và nhiễm khuẩn, dẫn đến hiện tượng nổi mụn khi dùng niacinamide.
Phản ứng với thành phần khác trong sản phẩm: Một sản phẩm serum Niacinamide không chỉ chứa mỗi Niacinamide. Rất có thể thủ phạm gây mụn cho bạn là một thành phần khác trong bảng thành phần của serum như: hương liệu, cồn khô, chất bảo quản, hoặc các chiết xuất thực vật mà da bạn không dung nạp. Bên cạnh đó, bạn cũng cần chú ý đến các sản phẩm có mùi hương mạnh hoặc cảm giác mát lạnh khi thoa thì những serum niacinamide này thường chứa menthol có thể gây kích ứng và nổi mụn.
Kết hợp sai cách với các hoạt chất khác: Sử dụng kết hợp quá nhiều hoạt chất mạnh cùng lúc trong routine cũng là nguyên nhân phổ biến gây tổn thương hàng rào bảo vệ da. Và khi hàng rào này suy yếu, da trở nên nhạy cảm hơn và dễ dàng nổi mụn. Dấu hiệu nhận biết nổi mụn do bạn kết hợp niacinamide với các hoạt chất khác:
Chất lượng sản phẩm kém hoặc bảo quản sai cách: Dùng phải sản phẩm đã hết hạn hoặc bảo quản sai cách (tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng, nhiệt độ cao) cũng là lý do gây nổi mụn. Khi đó, niacinamide có thể chuyển hóa thành nicotinic acid, một chất có khả năng gây kích ứng, đỏ da, nổi mụn. Các dấu hiệu nhận biết serum bị hỏng bao gồm thay đổi màu sắc từ trong suốt hoặc trắng nhẹ sang vàng đậm hoặc nâu, xuất hiện mùi hôi hoặc mùi chua, kết cấu bị phân tách thành các lớp riêng biệt, hoặc xuất hiện cặn lắng đáy chai.

IV. Phân biệt đẩy mụn và nổi mụn kích ứng

Tiêu chí	Đẩy mụn	Nổi mụn kích ứng
Nguyên nhân	Hoạt chất làm tăng tốc tái tạo da (AHA/BHA/Retinol…)	Thành phần, nồng độ hoặc tần suất không phù hợp
Thời gian xuất hiện	1-2 tuần sau khi bắt đầu	Ngay lập tức, hoặc trong 24-48 giờ sau khi sử dụng
Vị trí	Vùng da thường xuyên nổi mụn	Bất kỳ đâu, cả những vùng da mới
Kích thước mụn	Mụn ẩn, mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn viêm nhỏ	Mụn đỏ, viêm lớn, mẩn ngứa, mụn nước, bong tróc, đỏ rát
Triệu chứng kèm theo	Không	Ngứa, đỏ, nóng rát, châm chích
Thời gian kéo dài	Cải thiện sau 4-6 tuần	Kéo dài và tệ hơn nếu tiếp tục sử dụng
Xu hướng phát triển	Gom cồi nhanh, lặn nhanh và giảm dần	Ngày càng lan rộng và trầm trọng hơn

V. Dùng Niacinamide bị nổi mụn phải xử lý như thế nào?

1. Ngừng sử dụng và tìm ra nguyên nhân

Khi bạn phát hiện da bị nổi mụn sau khi dùng niacinamide, trước tiên hãy ngừng việc sử dụng sản phẩm chứa thành phần này. Sau đó hãy xem xét thời điểm mụn xuất hiện: mụn nổi lên sau bao lâu kể từ khi bạn bắt đầu dùng sản phẩm? Liệu đó là trong vòng 48 giờ hay sau khoảng hai tuần sử dụng? Tiếp theo, hãy quan sát xem các nốt mụn có xuất hiện ở những vùng da mà trước đây bạn chưa từng bị mụn hay không? Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý xem da có xuất hiện thêm các triệu chứng như ngứa, nóng rát hoặc đỏ không.

Nếu câu trả lời là “Có” cho các câu hỏi trên, rất có thể bạn đang bị kích ứng với niacinamide. Ngược lại, nếu phần lớn câu trả lời là “Không”, nguyên nhân nổi mụn có thể là do chất lượng sản phẩm hoặc các yếu tố nội sinh như stress, thay đổi nội tiết, chế độ ăn uống chứ không phải do niacinamide.

2. Giảm thiểu các yếu tố kích thích lên da

Trong trường hợp phản ứng nổi mụn nhẹ sau khi dùng niacinamide, bạn vẫn có thể cân nhắc sử dụng thêm khoảng 1 tuần với tần suất giảm đi để đánh giá. Nếu tình trạng cải thiện, mụn viêm giảm và chỉ còn mụn ẩn li ti, bạn có thể tiếp tục. Tuy nhiên, nếu mụn không có dấu hiệu thuyên giảm, hãy ngưng ngay.

Đồng thời, hãy tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc sau:

Tuyệt đối không tác động mạnh lên da như chà xát khi rửa mặt hay tẩy tế bào chết. Những hành động này sẽ bào mòn hàng rào bảo vệ vốn đã mỏng manh, khiến da tổn thương nghiêm trọng và có nguy cơ viêm nhiễm cao hơn.
Không tự ý nặn mụn, cạy nhân mụn vì có thể đẩy vi khuẩn và ổ viêm vào sâu hơn, gây kích ứng nặng nề và để lại sẹo thâm, sẹo rỗ khó điều trị.
Hạn chế chạm tay lên mặt vì đây là nguyên nhân chính lây lan vi khuẩn từ tay lên da, khiến tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn. Hãy luôn giữ tay sạch và chỉ chạm lên mặt khi thực hiện chu trình dưỡng da.

3. Chăm sóc da bị kích ứng

Khi da đã bị tổn thương do kích ứng với niacinamide, bạn cần làm dịu và phục hồi hàng rào bảo vệ da bằng cách tối ưu lại quy trình chăm sóc da như sau:

Bước 1: Sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ (không chứa sulfate) và rửa bằng nước mát.
Bước 2: Thoa serum chứa thành phần làm dịu như gel nha đam, rau má.
Bước 3: Sử dụng kem dưỡng đơn giản chứa ceramide, hyaluronic acid để cấp ẩm.

Trong giai đoạn này (thường kéo dài 7-14 ngày), và bạn cũng nên nhớ tuyệt đối không dùng thêm các hoạt chất mạnh như AHA, BHA, Retinoids, Vitamin C để da có thể hồi phục nhanh hơn.

4. Tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu

Hầu hết các trường hợp kích ứng nhẹ có thể tự phục hồi tại nhà. Tuy nhiên, bạn cần tìm đến sự trợ giúp của chuyên gia y tế ngay lập tức nếu có các dấu hiệu sau:

Da sưng phù, nổi mụn mủ, mụn nước lan rộng.
Da bong tróc thành từng mảng lớn.
Cảm giác nóng rát, ngứa ngáy dữ dội và không thuyên giảm sau 48 giờ ngừng sản phẩm.
Phát ban lan ra các vùng da khác trên cơ thể.
Có triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi.

Kết luận

Nhìn chung, niacinamide với cơ chế hoạt động điều hòa và phục hồi không phải là tác nhân gây đẩy mụn. Hiện tượng nổi mụn khi sử dụng hoạt chất này hầu hết là do kích ứng, xuất phát từ việc lựa chọn sai nồng độ, kết hợp sản phẩm sai cách, phản ứng với các thành phần phụ trong công thức, hoặc do chất lượng sản phẩm không đảm bảo. Nếu bạn có bất kỳ trải nghiệm nào với Niacinamide, đừng ngần ngại chia sẻ ở phần bình luận bên dưới. Và nếu bạn vẫn còn băn khoăn, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia chăm sóc da luôn là lựa chọn sáng suốt nhất.