Dấu hiệu serum chứa corticoid & 3 cách nhận biết chính xác

Serum dưỡng da ngày càng phổ biến, nhưng cũng vì thế mà các sản phẩm kém chất lượng hoặc chứa corticoid ngày một gia tăng. Việc nhận biết các sản phẩm này rất khó khăn vì sự tinh vi của người bán, dẫn đến nguy cơ gây hậu quả nghiêm trọng cho làn da. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết serum chứa corticoid một cách toàn diện, với thông tin được tham khảo và tổng hợp từ chuyên gia da liễu.

I. Corticoid trong serum là gì và tại sao nó nguy hiểm?

Corticoid là nhóm hormone steroid có tác dụng kháng viêm mạnh, được sử dụng trong y tế để điều trị nhiều bệnh lý về da như viêm da, chàm, dị ứng… dưới sự kê đơn và giám sát chặt chẽ của bác sĩ. Tuy nhiên, khi được thêm vào mỹ phẩm mà không có kiểm soát y tế, corticoid trở thành “con dao hai lưỡi” gây hại nghiêm trọng cho làn da của bạn.

Với khả năng mang lại hiệu quả thần tốc như làm trắng da, giảm mụn viêm sưng nhanh chóng, làm bề mặt da căng mịn chỉ sau vài lần sử dụng, corticoid đã và đang bị lạm dụng trong nhiều loại mỹ phẩm. Những tác dụng này đánh trúng tâm lý muốn đẹp nhanh, đẹp cấp tốc của nhiều người tiêu dùng. Do đó, các nhà sản xuất, người bán thiếu đạo đức lợi dụng điều này để thu lợi nhuận cao từ các sản phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, bất chấp sức khỏe người dùng.

II. Hậu quả khi dùng serum, mỹ phẩm có chứa corticoid

Việc sử dụng serum chứa corticoid mà không có sự kiểm soát của y bác sĩ là một vấn đáng lo ngại, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe làn da và có thể cả sức khỏe tổng thể. Các tác hại có thể kể đến:

• Hậu quả ngắn hạn:
  • Da trở nên phụ thuộc vào corticoid. Khi ngưng sử dụng, các vấn đề da sẽ bùng phát trở lại nặng nề hơn.
  • Lớp màng lipid tự nhiên bị suy yếu, khiến da dễ bị tác động bởi yếu tố bên ngoài.
• Hậu quả dài hạn:
  • Da mỏng đi rõ rệt, yếu ớt, dễ tổn thương. Corticoid ức chế sự tổng hợp collagen, làm giảm độ dày của lớp biểu bì và hạ bì.
  • Các mạch máu nhỏ dưới da bị giãn nở vĩnh viễn, lộ rõ thành từng vệt đỏ hoặc tím li ti trên bề mặt da do thành mạch bị làm mỏng và yếu đi.
  • Da có thể bị tăng sắc tố (nám, sạm lan rộng, đậm màu hơn) hoặc mất sắc tố (da trắng bạch, loang lổ).
  • Xuất hiện mụn đầu trắng, mụn mủ đồng loạt, dày đặc, khó điều trị.
  • Viêm da quanh miệng, viêm da tiếp xúc dị ứng.
  • Lông tơ trên mặt và cơ thể có thể phát triển dài và sậm màu hơn.
  • Da yếu đi tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm, virus dễ dàng tấn công gây nhiễm trùng.
  • Da nhăn nheo, chảy xệ nhanh hơn do mất collagen và elastin.
• Hội chứng cai Corticoid: Đây là phản ứng dữ dội và nghiêm trọng nhất mà bạn nên lưu tâm, biểu hiện bao gồm: da đỏ bừng, nóng rát, ngứa dữ dội, nổi chi chít mụn nước, mụn mủ, da khô căng, bong tróc từng mảng, thậm chí chảy dịch vàng và có thể dẫn đến nhiễm trùng nặng.

III. Hướng dẫn cách nhận biết serum có chứa corticoid

1. Nhận biết bằng cách quan sát da

Dấu hiệu nhận biết sớm trên da:

Ban đầu, serum chứa corticoid có thể mang lại những kết quả đáng kinh ngạc một cách nhanh chóng bất thường. Da có thể trắng bật tông rõ rệt chỉ sau vài ngày sử dụng. Các nốt mụn nhỏ, mụn cám, mụn đầu đen có thể biến mất nhanh chóng. Vết nám, tàn nhang mờ đi trông thấy. Da trở nên căng bóng, mịn màng một cách giả tạo.

Vậy nên nếu bạn thấy làn da cải thiện một cách nhanh chóng đến kỳ lạ thì hãy cảnh giác. Không có loại serum thông thường nào có thể mang lại hiệu quả nhanh như vậy. Đây chính là dấu hiệu cảnh báo đáng lo ngại cho thấy serum bạn đang dùng có thể chứa corticoid.

Dấu hiệu da tổn thương khi sử dụng kéo dài:

Sau một thời gian sử dụng (vài tuần đến vài tháng), các dấu hiệu tổn thương do corticoid sẽ bắt đầu xuất hiện rõ ràng hơn:

• Da mỏng đi trông thấy, có thể nhìn rõ các mạch máu nhỏ li ti bên dưới (giãn mao mạch).
• Da trắng một cách thiếu tự nhiên, trắng bạch hoặc không đều màu, xanh xao.
• Da rất dễ bị đỏ ửng, nóng rát khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nhiệt độ thay đổi, hoặc thậm chí khi rửa mặt.
• Các vết nám, sạm da có thể quay trở lại, lan rộng hơn và đậm màu hơn trước.
• Lông tơ trên mặt có thể mọc rậm và dài hơn.
• Da trở nên khô ráp, bong tróc, sần sùi mặc dù vẫn đang sử dụng sản phẩm (những cũng có thể là do dùng phải serum bị oxy hoá).

Dấu hiệu bùng phát khi ngưng sử dụng:

Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất nhưng cũng nghiêm trọng nhất, cho thấy da đã bị “nghiện” corticoid. Khi bạn ngưng sử dụng serum, các triệu chứng sau đây sẽ bùng phát dữ dội:

• Da đỏ bừng, nóng rát và ngứa kinh khủng, cảm giác châm chích khó chịu.
• Nổi dày đặc các loại mụn: mụn li ti, mụn nước (dễ vỡ, gây ngứa), mụn mủ, mụn viêm sưng to.
• Da trở nên cực kỳ khô, căng tức, sần sùi, bong tróc từng mảng lớn.
• Trong trường hợp nặng, da có thể chảy dịch vàng, phù nề. Mức độ bùng phát có thể khác nhau, từ nhẹ (chỉ ngứa, đỏ) đến rất nặng (viêm da lan rộng, mưng mủ, có nguy cơ hoại tử da nếu không được can thiệp y tế kịp thời).

2. Nhận biết bằng cách quan sát sản phẩm:

• Bao bì/Nhãn mác sơ sài:
  • Thiết kế thường đơn giản, sơ sài, thủ công, không chuyên nghiệp.
  • Thiếu thông tin cơ bản và bắt buộc như: tên nhà sản xuất, địa chỉ rõ ràng, bảng thành phần chi tiết, số công bố sản phẩm mỹ phẩm, ngày sản xuất, hạn sử dụng.
  • Tên gọi sản phẩm thường chung chung, nghe rất “kêu”, hứa hẹn công dụng thần kỳ, chẳng hạn như “serum siêu trắng da cấp tốc”, “serum trị mụn nám sau 7 ngày”.
• Quảng cáo quá lố công dụng:
  • Cam kết hiệu quả “thần tốc” (trắng sau 3-7 ngày, hết mụn 100%, trị nám vĩnh viễn).
  • Sử dụng hình ảnh feedback khách hàng không đáng tin cậy (ảnh photoshop quá đà, hình ảnh trước/sau thiếu chân thực).
• Giá rẻ bất thường: Dù không phải đa phần serum giá rẻ đều chứa corticoid, nhưng nếu serum có giá rẻ bất thường so với những công dụng “thần thánh” được quảng cáo. Tuy nhiên, cũng có trường hợp sản phẩm chứa corticoid được bán với giá cao để tạo vỏ bọc hàng hiệu.
• Kết cấu/Màu sắc/Mùi hương:
  • Về màu sắc: Có thể có màu vàng đặc trưng hoặc trắng đục (tuy nhiên dấu hiệu này không thể làm căn cứ duy nhất vì nhiều sản phẩm an toàn cũng có màu sắc tương tự).
  • Mùi hương: Có thể có mùi nồng, hắc, mùi thuốc tây đặc trưng hoặc mùi hương liệu mạnh để át đi mùi gốc.
  • Kết cấu: Có thể không đồng nhất, có hiện tượng tách lớp hoặc kết cấu lạ.

3. Nhận biết bằng cách thử đơn giản

Thử một lượng nhỏ trực tiếp trên da:

Hãy lấy một lượng nhỏ serum bôi vào vùng da mỏng, nhạy cảm như mặt trong cổ tay. Bôi mỗi ngày, liên tục trong 3-5 ngày. Sau đó hãy theo dõi phản ứng của da trong khi bôi. Sau 3-5 ngày, ngưng bôi và tiếp tục theo dõi vùng da đó trong 5-7 ngày tiếp theo.

Nếu trong khi bôi, da đẹp lên nhanh chóng (căng, trắng, mờ thâm) nhưng sau khi ngưng, vùng da đó bị ngứa, đỏ, nổi mẩn, sần sùi hoặc có dấu hiệu bùng phát mụn nhẹ, khả năng cao sản phẩm đó có chứa corticoid.

Thử bằng nước:

Với phương pháp này, bạn cần đưa vài giọt serum vào cốc nước trong và khuấy đều. Nếu sản phẩm chứa corticoid hoặc kim loại nặng, có thể có hiện tượng lắng cặn, nổi váng, hoặc bám chặt vào thành cốc. Tuy vậy, đây vẫn chỉ được coi là một mẹo truyền miệng và chưa có cơ sở khoa học để xác định.

III. Đâu là những loại serum/mỹ phẩm có nguy cơ cao chứa Corticoid?

• Serum/kem trắng da “cấp tốc”, “thần tốc” không rõ nguồn gốc
• Sản phẩm trị mụn, trị nám “thần kỳ” quảng cáo hiệu quả chỉ sau vài ngày
• Kem trộn không nhãn mác, được bán tại các tiệm nhỏ hoặc “gia truyền”
• Sản phẩm xách tay không rõ nguồn gốc, đặc biệt từ các thị trường thiếu kiểm soát
• Mỹ phẩm bán qua mạng xã hội chỉ có hình ảnh, không có thông tin chi tiết
• Sản phẩm “điều trị tất cả” (trắng da, trị mụn, trị nám, chống lão hóa… cùng lúc)
• Hàng xách tay, hàng nội địa nước ngoài không có tem phụ tiếng Việt hoặc không qua kiểm định chất lượng tại Việt Nam.

IV. Phải làm gì nếu nghi ngờ serum chứa corticoid?

Nếu bạn nghi ngờ serum mình đang sử dụng có chứa corticoid, hãy bình tĩnh và thực hiện các bước sau ngay lập tức:

1. Ngừng sử dụng sản phẩm ngay lập tức
2. Không tự ý điều trị bằng sản phẩm khác
3. Đi khám Bác sĩ Da liễu càng sớm càng tốt để kiểm tra xem da đã gặp tổn thương do corticoid hay chưa
4. Mang theo sản phẩm nghi ngờ (nếu còn) cho bác sĩ xem có thể giúp họ có thêm thông tin để chẩn đoán.

V. Lời khuyên để lựa chọn serum và mỹ phẩm an toàn

Để bảo vệ làn da khỏi nguy cơ từ corticoid và các hóa chất độc hại khác, hãy trang bị cho mình những kiến thức sau khi lựa chọn serum và mỹ phẩm:

• Chọn thương hiệu uy tín, có nguồn gốc rõ ràng, ưu tiên các thương hiệu dược mỹ phẩm, mỹ phẩm nổi tiếng, có lịch sử phát triển lâu đời và được đánh giá tốt bởi cộng đồng người dùng và chuyên gia.
• Mua sản phẩm tại các cửa hàng chính hãng, nhà phân phối đáng tin cậy, tránh mua hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc trên các trang mạng xã hội, sàn thương mại điện tử.
• Kiểm tra kỹ bao bì, tem nhãn. Sản phẩm tốt phải có thông tin đầy đủ về nhà sản xuất, nhà nhập khẩu (nếu là hàng ngoại), thành phần, số công bố, ngày sản xuất, hạn sử dụng. Tem chống hàng giả, tem phụ tiếng Việt (đối với hàng nhập khẩu) cũng là yếu tố mà bạn cần lưu ý.
• Đọc kỹ bảng thành phần, nếu thấy các tên như Clobetasol Propionate, Betamethasone, Dexamethasone, Hydrocortisone, Triamcinolone… trong bảng thành phần của mỹ phẩm không kê đơn, hãy cẩn trọng vì đây là các corticoid.
• Cảnh giác với những quảng cáo “thần thánh hóa” công dụng

Kết luận

Corticoid ẩn trong serum là một mối nguy hiểm tiềm tàng cho làn da. Vậy nên hãy luôn cẩn trọng khi lựa chọn mỹ phẩm, ưu tiên sự an toàn hơn là hiệu quả tức thì. Nếu bạn nghi ngờ serum đang sử dụng có chứa corticoid, đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn của bác sĩ da liễu.