7 lý do dùng niacinamide bị đỏ da & Cách xử lý hiệu quả

Niacinamide dù là hoạt chất lành tính nhưng vẫn có nhiều người gặp phải tình trạng da ửng đỏ da khi sử dụng. Nếu bạn cũng đang lo lắng vì phản ứng này, đừng vội loại bỏ Niacinamide. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện chính xác nguyên nhân cũng như cách xử lý hiệu quả nhất.

I. Hiện tượng đỏ da khi dùng niacinamide: Nguyên nhân do đâu?

Khi sử dụng Niacinamide, việc da xuất hiện phản ứng đỏ là một tín hiệu cho thấy da đang phản ứng với hoạt chất này. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp đỏ da đều giống nhau. Thông thường hiện tượng đỏ da sau khi thoa niacinamide xuất hiện là do 3 vấn đề sau:

1. Hiện tượng đỏ bừng mặt (niacin flush)

Niacin flush hay còn gọi là hiện tượng đỏ bừng mặt, là một phản ứng lành tính và khá phổ biến mà bạn có thể gặp phải khi sử dụng niacinamide. Hiện tượng này xảy ra khi bạn dùng sản phẩm niacinamide có độ pH thấp (dưới 5), khiến hoạt chất bị chuyển hóa thành Nicotinic Acid (một chất làm mạch máu dưới da giãn nở tạm thời). Biểu hiện của nó rất đặc trưng: da sẽ đỏ bừng lên kèm cảm giác nóng ran chỉ sau vài phút đến nửa giờ sử dụng, nhưng thường không gây ngứa hay nổi mụn. May mắn là, đây chỉ là một phản ứng sinh lý ở mức độ thấp, hoàn toàn vô hại, không gây tổn thương lâu dài cho da và sẽ tự động biến mất hoàn toàn trong vòng một đến hai giờ.

2. Kích ứng da

Khác với hiện tượng trên, kích ứng da do niacinamide là một phản ứng phổ biến hơn, báo hiệu hàng rào bảo vệ da đang bị tổn thương và phản ứng lại với sản phẩm. Tình trạng này thường xảy ra khi bạn mới bắt đầu sử dụng Niacinamide với nồng độ quá cao (trên 10%) hoặc dùng với tần suất quá nhiều trong khi da chưa kịp thích ứng. Đôi khi kích ứng cũng tới từ việc kết hợp niacinamide với các hoạt chất không phù hợp khác.

Triệu chứng của kích ứng thường dai dẳng hơn, biểu hiện qua việc da bị đỏ, có cảm giác châm chích hoặc ngứa rát, châm chích nhẹ, thậm chí trở nên khô căng và bong tróc. Đây là một phản ứng ở mức độ trung bình, là lời cảnh báo rằng hàng rào da của bạn đang bị suy yếu và cần được phục hồi.

3. Dị ứng

Dị ứng với niacinamide là phản ứng nghiêm trọng nhất nhưng cũng hiếm gặp nhất, xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện Niacinamide hoặc một thành phần khác trong công thức như một mối đe dọa. Nguyên nhân đến từ cơ địa mẫn cảm thực sự của người dùng, chứ không phải do cách sử dụng. Theo bác sĩ da liễu Lily Talakoub (từ Hội Đồng Da Liễu Hoa Kỳ), một ca dị ứng thực sự với Niacinamide là “rất, rất hiếm”. Các triệu chứng thường rất rõ rệt: da đỏ lan rộng, ngứa dữ dội, có thể nổi phát ban, mụn nước li ti hoặc thậm chí sưng phù.

Đây là phản ứng tương đối nguy hiểm và bạn phải ngưng sử dụng sản phẩm ngay lập tức, sau đó kiểm tra tại cơ sở, bệnh viện để đảm bảo an toàn.

II. Vì sao dùng niacinamide bị đỏ da mặt?

Để chọn được hướng xử lý phù hợp, bạn cần xác định được nguyên nhân gốc rễ gây ra tình trạng đỏ da sau khi dùng niacinamide.

• Dùng niacinamide nồng độ quá cao: Đây là một trong những yếu tố hàng đầu gây đỏ da. Ở người có da nhạy cảm, người mới sử dụng nhưng lại dùng niacinamide có nồng độ 10% – 20% có thể gây kích ứng da, dẫn đến đỏ rát tại các vùng da thoa niacinamide.
• Sản phẩm niacinamide chứa các thành phần tiềm ẩn: Có thể phản ứng đỏ da của bạn là do kích ứng với thành phần phụ trợ trong niacinamide, như chất bảo quản, cồn hoặc hương liệu. Theo chuyên gia Joshua Zeichner (Phó Giáo sư Da liễu tại Bệnh viện Mount Sinai – Hoa Kỳ), việc da phản ứng với chất bảo quản còn xảy ra thường xuyên hơn là một ca dị ứng thực sự với Niacinamide.
• Độ pH của sản phẩm thiếu ổn định: Khi độ pH của sản phẩm niacinamide quá thấp, Niacinamide có nguy cơ bị thủy phân thành Nicotinic Acid, dẫn đến hiện tượng đỏ bừng mặt (niacin flush) như đã được giải thích.
• Tần suất dùng quá dồn dập: Làn da cũng cần thời gian để làm quen với một hoạt chất mới. Do đó nếu bạn thoa niacinamide với tần suất dày đặc ngay từ đầu (ví dụ: mỗi ngày 2 lần) có thể khiến da bị “bội thực”, không kịp thích nghi và dẫn đến tình trạng kích ứng, đỏ rát, châm chích mạnh.
• Dùng niacinamide trên da quá khô: Bề mặt da khi thoa sản phẩm cũng có thể ảnh hưởng đến phản ứng của nó. Việc thoa Niacinamide lúc da đang hoàn toàn khô có thể làm gia tăng cảm giác châm chích và khó chịu, đôi khi bạn cũng sẽ thấy da trở nên đỏ hơn do kích ứng.
• Kết hợp niacinamide với các hoạt chất mạnh: Việc kết hợp Niacinamide trong cùng một chu trình với các hoạt chất mạnh khác như AHA/BHA hoặc Vitamin C (dạng L-AA) trong khi nền da không đủ khỏe có thể khiến da trở nên nhạy cảm và phản ứng kích ứng.
• Những người có các bệnh lý da nền sẵn có, chẳng hạn như Rosacea (chứng đỏ mặt) hay viêm da cơ địa, thường sở hữu một làn da có ngưỡng chịu đựng thấp hơn. Điều này khiến da dễ bị đỏ và kích ứng hơn khi sử dụng Niacinamide.

III. Hướng dẫn cách xử lý tình trạng đỏ da sau khi dùng niacinamide hiệu quả

Cách xử lý khẩn cấp (ngay sau khi bị đỏ)

• Tạm ngưng sử dụng niacinamide: Trước hết hãy tạm ngưng ngay việc dùng sản phẩm chứa Niacinamide và tất cả các hoạt chất treatment mạnh khác (AHA, BHA, Retinoids, Vitamin C).
• Rửa lại mặt: Nếu bị đỏ mặt kèm theo cảm giác nóng rát, châm chích dữ dội, bạn nên rửa mặt lại ngay bằng nước mát hoặc sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa hương liệu.
• Làm dịu da tức thì: Sử dụng các sản phẩm có chứa thành phần làm dịu như B5, ceramide hoặc peptide. Bạn có thể dùng dạng toner, serum hoặc mặt nạ chứa các thành phần này.
• Khóa ẩm bảo vệ da: Sau bước làm dịu, hãy thoa một lớp kem dưỡng ẩm phục hồi dày. Nếu da quá khô hoặc có dấu hiệu bong tróc, bạn có thể khóa ẩm bằng một lớp sản phẩm có tính che phủ như Vaseline, Aquaphor Healing Ointment lên vùng da bị kích ứng để tạo một lớp màng bảo vệ, ngăn mất nước và giúp da mau lành.

Điều chỉnh thói quen sử dụng

Sau khi da đã hết đỏ và trở lại bình thường, bạn có thể cân nhắc sử dụng lại Niacinamide một cách cẩn trọng hơn.

• Kiểm tra lại nồng độ: Nếu nguyên nhân gây đỏ da khi thoa niacinamide là do nồng độ, bạn nên cân nhắc chuyển xuống niacinamide nồng độ thấp hơn, khoảng 3-5%. Nếu đang dùng niacinamide 20%, nên giảm xuống nồng độ 10% hoặc thấp hơn nữa. Bạn có thể tham khảo sản phẩm niacinamide nồng độ 10% lành tính, an toàn được các bác sĩ khuyên dùng đó là Neutidi Niacinamide 10%.
• Giảm tần suất: Nếu bạn nghĩ nguyên nhân là do tần suất dùng quá dày đặc, hãy giảm việc sử dụng niacinamide xuống khoảng 2-3 lần/tuần, và chỉ thoa một lớp mỏng. Nếu hiện tượng đỏ da giảm hoặc biến mất, sau 1-2 tuần bạn có thể tăng dần tần suất.
• Đệm lót bằng kem dưỡng ẩm: Trong trường hợp da khô, bạn nên thử thoa Niacinamide sau bước kem dưỡng ẩm để giảm cường độ tác động trực tiếp của hoạt chất lên da.
• Tránh kết hợp với các hoạt chất mạnh: Trong giai đoạn đầu sử dụng lại, không dùng Niacinamide trong cùng một chu trình với các sản phẩm tẩy tế bào chết hoặc Retinoids.

IV. Giải pháp thay thế khi da quá nhạy cảm với Niacinamide

Trong trường hợp bạn đã thử nhiều cách nhưng da vẫn bị đỏ, có thể làn da của bạn thực sự không phù hợp với Niacinamide. Lúc này, bạn có thể tìm đến các hoạt chất thay thế tùy theo mục tiêu chăm sóc da mà bạn mong muốn:

• Nếu bạn muốn giảm dầu nhờn và thu nhỏ lỗ chân lông: Thay vì Niacinamide, hãy ưu tiên các sản phẩm chứa Zinc PCA, Acid Salicylic, chiết xuất trà xanh.
• Nếu bạn muốn làm sáng da và mờ thâm: Có thể chuyển sang sử dụng Azelaic Acid, Tranexamic Acid, Arbutin, hoặc các dẫn xuất Vitamin C ổn định (như SAP, MAP).
• Nếu bạn muốn giảm mụn và kháng viêm: Chọn Azelaic Acid, Bakuchiol hoặc chiết xuất Rau Má.
• Nếu bạn muốn phục hồi và củng cố hàng rào bảo vệ da: Để thay thế, bạn hãy thử Ceramides, Peptides, và Panthenol (B5).

V. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Mặc dù hầu hết các trường hợp đỏ da do Niacinamide có thể được xử lý tại nhà nhưng bạn tuyệt đối không nên chủ quan nếu gặp các dấu hiệu nghiêm trọng. Hãy đến gặp bác sĩ da liễu ngay lập tức nếu bạn có các triệu chứng sau:

• Tình trạng đỏ da, nóng rát và ngứa không cải thiện sau 1 tuần ngưng sản phẩm.
• Da xuất hiện mụn nước, rỉ dịch hoặc sưng phù.
• Vùng da đỏ lan rộng ra các khu vực khác.
• Các triệu chứng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.

Kết luận

Hiện tượng đỏ da hay kích ứng khi dùng niacinamide thường không xuất phát từ bản chất của nó, mà chủ yếu do nồng độ, công thức sản phẩm hoặc cách bạn sử dụng chưa phù hợp với tình trạng da của bạn. Hy vọng với bài viết trên, bạn đã nắm được nguyên nhân và cách xử lý khi bị đỏ da sau khi sử dụng niacinamide.